Kerstmis is een tijd die geassocieerd wordt met warmte,
gezelligheid en familie, maar niet voor iedereen is het een fijne tijd. “Van
mij mogen ze december overslaan!” Voor Els Spil en Maartje Hazebroek is dit een
veelgehoorde uitspraak in deze tijd van het jaar. Els en Maartje organiseren
retraites voor mensen in rouw. Els vertelt: “December is een hele moeilijke
maand voor mensen die een dierbare zijn verloren. In de tijd van familiefeesten
wordt de leegte die het verlies met zich meebrengt, extra voelbaar. Veel
nabestaanden willen de confrontatie niet aan en zouden het liefst diep
wegkruipen in een donker holletje, een winterslaap doen bijvoorbeeld, en bij de
eerste lentestralen pas weer tevoorschijn komen.”
“Wat doen we dit jaar met Eline?” zo gaat het volgens één van de
retraitedeelnemers in haar familie- en vriendenkring. Eline voelt zich helemaal
niet comfortabel met kerstmis: “ik ben de enige zonder partner en iedereen die
aan tafel zit mist hem ook. Dat ik er wel zit, maakt zijn afwezigheid alleen
maar meer voelbaar, maar het moet toch gezellig zijn. Vreselijk.” Eline (54)
verloor 2,5 jaar geleden haar man na een ziekteperiode van vier maanden. “Dit
jaar ga ik naar Maleisië, lekker in de zon zitten en doen alsof kerstmis niet
bestaat.”
Tips om de kerstdagen door te komen
Volgens Maartje is het weggaan met kerstmis een manier om met deze periode om
te gaan. Waarom zou je jezelf onnodig kwellen? Wat je ook kunt doen is met
mensen die hem of haar ook missen, afspreken dat je rondom het verlies van
jullie dierbare juist iets organiseert. Een moment van aandacht, waarop je
stilstaat bij degene die er niet meer is en wat hij betekent heeft voor alle
aanwezigen. Op deze manier heeft hij of zij toch een plaats tijdens de kerst,
dit is vaak veel fijner dan het kunstmatig proberen gezellig te houden. Je kan
hierbij denken aan een ritueel, of een spel maken waarbij je samen kan praten
over de overledene, ook kun je allemaal een brief schrijven aan hem en deze met
het kersdiner aan elkaar voorlezen.” Belangrijk is dat je de gevoelens die bij
het verlies horen niet weg probeert te duwen, alleen maar omdat het kerstmis
is. Dan kan het uiteindelijk alleen maar pijnlijker worden. Deel je gevoelens
met de mensen om je heen. Je gevoelens zijn er nu eenmaal en luister naar
jezelf hierin. Geef jezelf te allen tijde de vrijheid om niet te gaan naar een
kerst-etentje of weg te kunnen gaan wanneer jij dat wilt, en breng je gastvrouw
of -man hiervan op de hoogte. Meestal is er dan alle begrip. Je voelt je dan
minder vervelend als dat moment komt. Jij bent de enige die kan voelen wat goed
voor jou is. Neem je gevoelens serieus, hoe lang het ook geleden is, en zorg
goed voor jezelf.